اگر شما هم میخواهید در خانه و یا شرکت به جای استفاده از کابل LAN مودم از شبکه وای فای استفاده کنید، قبل از استفاده و یا راه اندازی مودم بی سیم باید چند ویژگی و نکته را در مورد راه اندازی و استفاده از این مودم ها بدانید تا علاوه بر حفظ امنیت بتوانید بهترین بهره برداری و بالاترین سرعت را در اتصال به وای فای داشته باشید. در ادامه ما را همراهی کنید زیرا قصد داریم ۱۰ قابلیت مهم که میتوانید هنگام راه اندازی مودم بی سیم از آنها استفاده کنید را به شما آموزش دهیم.
۱۰ ویژگی مهم و کاربردی مودم های وایرلس برای خانه و محل کار
روتر بی سیم یک دستگاه ساده است که امکان دسترسی به اینترنت از طریق وای فای و بدون نیاز به کابل را فراهم میکند. اگر از علاقه مندان استفاده از این قابلیت ها هستید برای استفاده بهینه از تمام ویژگی این مودم های بیسیم و حفظ امنیت شبکه وای فای خانگی تان تا پایان این پست با ما همراه باشید. در این راهنما، ما ۱۰ ویژگی و نکته مهم که برای راه اندازی و استفاده مفید از مودم های بی سیم را ذکر خواهیم کرد.
قبل از شروع لازم میدانیم کمی در مورد تفاوت مودم و روتر توضیح دهیم. روتر یا همان مسیریاب ، یک وسیله برای مدیریت شبکه های وای فای است و اینترنت را بین دستگاه های مختلف در این شبکه به اشتراک میگذارد. پس در واقع روترها وظیفه اشتراک گذاری اتصالات در یک شبکه را برعهده دارند. اما وظیفه مودم چیست ؟ وظیفه مودم برقراری ارتباط با سرویس دهنده اینترنت ( ISP ) می باشد تا بتوانید از اینترنت استفاده نمایید. مودم ها میتوانند از روش های مختلف مانند کابل Coaxial یا از طریق خط تلفن به زیرساخت ISP متصل شوند. اما در مودم های جدید این تعریف های ذکر شده به نوعی اهمیت قبل را ندارند زیرا مودم های جدید هر دو عمل مسیریابی و همینطور کارهای مربوط به اتصال به اینترنت را انجام میدهند. ما در این پست همزمان از کلمه روتر و مودم استفاده کرده ایم که هر دو یک مفهموم را میرساند ، همچنین حفظ امنیت شبکه وای فای شما از اهمیت بالایی برخورداری است پس حتما توصیه میکنیم در کنار مطالعه این پست ، با بهترین راه های جلوگیری از هک شدن وای فای ( Wi-Fi ) نیز آشنا شوید.
در ادامه با ۱۰ ترفند برای استفاده و راه اندازی روتر بیسیم که شما باید بدانید آشنا خواهید شد:
رمز گذاری شبکه وای فای
همین طور که میدانید برای اینکه از دسترسی افراد متفرقه به شبکه وای فای خانگی خود جلوگیری کنید حتما می بایست از فعال بودن سیستم رمزگذاری شبکه وای فای خود مطمئن شوید زیرا اگر از سیستم رمزگذاری استفاده نکنید همه میتوانند به شبکه وای فای شما دسترسی داشته ، از آن استفاده کنند و خیلی راحت شما را تحت کنترل خود بگیرند. اگر تازه مودم تان را راه اندازی کرده اید میتوانید با مراجعه به صفحه تنظیمات مودم از فعال بودن رمز وای فای اطمینان حاصل نمایید و یا نسبت به تغییر آن اقدام کنید.
فیلتر آدرس های مک
تمام دستگاه ها از جمله لپ تاپ ، کامپیوتر ، گوشی و یا تبلت برای اتصال به وای فای از یک آدرس منحصر به فرد به نام آدرس مک استفاده میکنند (این هیچ ربطی به مک اپل ندارد) که یک شناسه منحصر به فرد است که در قالب یک عدد هگزا دسیمال ۱۲۲ رقمی دیده میشود در واقع هر دستگاهی برای اتصال به شبکه وای فای از آدرس مک منحصر به فرد خود استفاده میکند. این آدرس خود به خود تولید نشده و نمیتواند تغییر کند زیرا توسط کارخانه سازنده دستگاه این شناسه ایجاد میشود. درست مانند هر کامپیوتر متصل به اینترنت که از یک IP منحصر به فرد استفاده میکند. از این رو برای اضافه کردن یک لایه حفاظتی شما می توانید آدرس مک تمام دستگاه هایی که میخواهید به وای فای وصل شوند را در صفحه تنظیمات مودم خود وارد کنید به طوری که تنها دستگاه های مشخص شده بتوانند به شبکه وای فای شما متصل شوند و یا از این طریق میتوانید دستگاه هایی را که از مودم و امواج وای فای شما استفاده میکنند از طریق آدرس مک آنها شناسایی نمایید. ما قبلا مفصلا مطلبی جامع و کامل در این مورد منتشر کرده ایم. از این رو توصیه میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد به پست مربوطه را مطالعه فرمایید.
Port Forwarding
اطلاعات در شبکه برای اینکه راه خود را به دستگاه موردنظر پیدا کنند از طریق یک سری پورت اینکار را انجام میدهند. در اصل Port Forwarding وظیفه هدایت ترافیک از روتر به دستگاه های متصل به شبکه را به برعهده دارد و خود یک Firewall محسوب شده و اجازه عبور هیچگونه ترافیکی اضافی را به داخل شبکه نمیدهد. در واقع روترها برای فیلترکردن ترافیک به روش های مختلف از پورت ها استفاده میکنند. برای مثال در HTTP معمولا از پورت ۸۰ و در ایمیل خروجی SMTP از پورت ۲۵ استفاده می شود. از این رو میتوان مطمئن شد که ترافیک به دستگاه درستی هدایت میشود.
البته پورت هایی مانند ۶۵ و ۵۳۶ نیز وجود دارند ولی به دلایل امنیتی ، بسیاری از آنها به طور پیش فرض مسدود شده اند. اگر از نرم افزار و یا خدماتی استفاده میکنید که در آن از پورت های غیر استاندارد استفاده شده توصیه میکنیم این پورت ها را مسدود نمایید.
بهینه سازی عملکرد شبکه وای فای ( QoS )
کیفیت سرویس (QoS) یک روش بهینه سازی عملکرد شبکه است که با دادن انواع خاصی از اولویت میتوانید ترافیک بیشتری از دیگران داشته باشید. به طور خلاصه قابلیت QoS به شما این امکان را میدهد که در مودم خود قوانین اولویت بندی تعریف کنید و به طور مثال تعریف کنید این دستگاه با این آدرس مک/ آی پی و این پورت های (Port) فعال ، اولویت بیشتری نسبت به دستگاه های دیگری که به مودم متصل هستند برای استفاده از پهنای باند (bandwidth) و اینترنت دریافتی و… داشته باشد.
بعضی از روترها از قابلیت (Wi-Fi Multimedia (WMM نیز پشتیبانی میکنند که یک نوع تخصصی QoS را ارایه میدهد. هنگامی که این ویژگی فعال باشد به طور خودکار داده های صوتی و ویدیویی برای بهبود عملکرد ترافیک چند رسانه ای در اولویت قرار میگیرند. میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد QoS و نحوه تنظیمات آن در مودم به پستی که قبلا در این مورد منتشر شده مراجعه نمایید.
کانال انتقال داده
روترهای Wi-Fi داده ها را توسط یکی از چندین “channel” موجود انتقال میدهند. اگر تعداد زیادی مودم وایرلس در مجاورت شما وجود داشته باشد و همه آنها از همان کانال خاص استفاده کنند به احتمال زیاد سیگنال های بی سیم با هم تداخل خواهند داشت و این مساله ها در عملکرد مودم ها تاثیر گذار خواهد بود.
بسیاری از مودم ها به طور خودکار بهترین کانال را برای انتقال داده ها انتخاب میکنند. اما اگر شما میخواهید این مورد را به صورت دستی تغییر دهید و یا اگر سرعت اینترنت شما از آن چیزی که انتظار دارید پایین تر است جهت بهبود عملکرد مودم میتوانید کانال انتقال داده را به صورت دستی تعویض کنید. سپس می توانید چک کنید که آیا سرعت و عملکرد اتصال شما بهبود پیدا کرده است یا خیر.
شما میتوانید جهت انتخاب و آنالیز بهترین کانال وای فای برای انتقال داده هایتان از اپلیکیشن Wifi Analyzer در اندروید و یا نرم افزار WiFiInfoView در ویندوز استفاده کنید. در مک او اس نیز میتوانید از ابزار Wireless Diagnostics (کلید Alt را نگه دارید و روی آیکون Wi-Fi کلیک کنید) استفاده نمایید.
فرکانس ۵GHz
همانطور که قبلا در پست ۴ دلیل کندی سرعت وای فای و روش های افزایش سرعت آن اشاره کردیم در صورتی که مودم شما از استاندارد ۸۰۲٫۱۱ac Wi-Fi پشتیبانی میکند به این معناست که شما میتوانید از فرکانس ۵GHz که بالاتر از فرکانس ۲٫۴GHz در مودم های قدیمی است، استفاده کنید. در زیر تفاوت های استفاده از دو فرکانس را برای شما ذکر کرده و نقاط مثبت و منفی هرکدام را بررسی میکنیم. سپس شما میتوانید تصمیم بگیرید که آیا نیاز دارید فرکانس مودم را به ۵GHz تغییر دهید یا خیر.
مزایای فرکانس ۵ گیگاهرتز تداخل کمتر امواج وای فای ، ثبات بیشتر و به طور بالقوه سریع تر بودن انتقال داده در این فرکانس است در حالی که فرکانس ۲٫۴ گیگاهرتز دارای برد بیشتری نسبت به فرکانس ۵ گیگاهرتز می باشد. عدم تداخل امواج در فرکانس ۵GHz باعث میشود که آن را نسبت به فرکانس ۲٫۴ ارجحیت دهیم. اما قبل از اینکه به فرکانس ۵ گیگاهرتز سوییچ کنید باید بررسی نمایید که آیا دستگاه های دیگر شما از این فرکانس پشتیبانی میکنند یا خیر. همچنین در بعضی مودم ها امکان استفاده همزمان از دو فرکانس نیز وجود دارد ولی باید قبلا از استفاده از همخوانی با دستگاه های سخت افزاری دیگر اطمینان کسب کنید.
دسترسی فایل ها
بسیاری از مودم های جدید از پورت USB بهره میبرند. شما میتوانید پشت مودم خود را بررسی کنید شاید تا به حال به این مساله دقت نکرده باشید. بهترین استفاده از این پورت USB به اشتراک گذاری فایل های موقت است. شما می توانید هارددیسک خود یا فلش مموری تان را از طریق این پورت به مودم وصل کرده تا از این طریق به تمامی اطلاعات مربوط به کامپیوترها یا دستگاه هایی که از شبکه شما استفاده میکنند دسترسی پیدا کنید. اینکار به نوعی به عنوان یک سیستم ذخیره سازی متصل به شبکه عمل میکند.
پورت های USB در مودم های مختلف متفاوت است. برخی از این پورت ها تنها اجازه اتصال یک کامپیوتر در یک زمان را میدهند. در حالی که برخی مودم ها اجازه اجرای درایو های سخت افزاری مانند دوربین یا گوشی را که میتوانند محتویات را استریم کنند نیز میدهند.
دسترسی مهمان
خیلی از ما با این مساله مواجه هستیم که مهمانان برای چند دقیقه از ما پسورد وای فای را درخواست میکنند، اگر میخواهید در چنین مواقعی نگران تمام شدن ترافیک تان نباشید میتوانید به راحتی با انجام برخی ترفندها دسترسی مهمانان را محدود نمایید و یا اینکه میتوانید حالت مهمان “Guest mode” را در صفحه تنظیمات مودم فعال نمایید. این حالت که در واقع یک زیر شبکه با SSID و پسورد جداگانه بوده ، یک شبکه جدا برای مهمانانی که قصد استفاده از اینترنت را دارند ایجاد میکند. این افراد میتوانند از این طریق کانکت شده ولی قادر به دانلود و آپلود چیزی نخواهند بود.
کنترل والدین
مودم ها علاوه بر امکان محدود کردن اینترنت میهمانان برای کنترل فرزندان نیز راهکار خاص خود را دارند. شما میتوانید از این طریق ساعت اتصال آنها را محدود و یا برخی سایت ها و یا محتوایشان را فیلتر کنید. همچنین قادر خواهید بود تعیین کنید در ساعت های مشخص اتصال به اینترنت به صورت خودکار قطع شود.
همان طور که در تصاویر زیر مشخص است وارد صفحه تنظیمات مودم شده و سپس از بخش Security و طبق مراحل زیر تنطیمات لازم را اعمال کنید. مثلا مانند تصویر زیر میتوانید جستجو و محتوایی که شامل کلمات موردنظرتان است را فیلتر کنید.
یا میتوانید مانند تصویر زیر براساس روزهای هفته زمان اتصال به اینترنت را تعیین کنید.
مدیریت مودم از طریق موبایل
برای مشاهده و یا ایجاد تغییر در ویژگی هایی که در بالا ذکر کردیم می بایست به صفحه تنظیمات مودم دسترسی داشته باشید که اینکار از طریق یک مرورگر اینترنتی امکان پذیر است. اما اخیرا برخی مودم های جدید اجازه کنترل و دسترسی به صفحه تنظیمات از طریق اپلیکیشن موبایل را نیز میدهند. برخی تولید کننده های مودم مانند Linksys و Netgear در مدل های جدیدشان امکان مدیریت مودم از طریق موبایل و با اپ های اندروید و IOSS مربوطه را امکان پذیر کرده اند و شما به راحتی میتوانید تنظیمات مربوط به کنترل والدین ، دسترسی مهمان و یا کیفیت تنظیمات سرویس را مدیریت نمایید.
باید این نکته اشاره کرد که بسته به مدل و برند مودم شما ممکن است دستگاه شما تمام قابلیت های معرفی شده بالا را نداشته باشد ، برای کسب اطلاع بیشتر از قابلیت های مودم خود دفترچه راهنما آن را مطالعه کنید یا مدل مودم بیسیم خود را در اینترنت جستجو کنید تا با ویژگی هایی که دستگاه شما از آن پشتیبانی میکند بیشتر آشنا شوید.