بررسی مدل های OSI و TCP/IP
مدل OSI يا Open System Interconnectionيك مدل مرجع براي ارتباط بين دو كامپيوتر مي باشد كه در سال 1980 طراحي گرديده است. TCP/IP مجموعه قراردادهايي هستند كه در جهت اتصال كامپيوتر ها در شبكه مورد استفاده قرار مي گيرند. وبه تعريف ديگر قرارداد كنترل انتقال اطلاعات مي باشد.
همانطور که برای ساخت یک ساختمان شما نیاز به یک نقشه دارید تا بدانید جای هرچیز کجاست مثلا مسیر برق ساختمان از کجا می گذرد ، درها کجا هستند ، راه ورود و خروج کجاست و هر واحد در کدام طبقه ساختمان قرار دارد در شبکه نیز لازم است بدانید ارتباط شبکه شما چه مسیری را طی می کند و در هر مسیری چه اتفاقی برای داده های شما می افتد . این کار به دو صورت به شما کمک می کند :
- درک خوبی از شبکه و تبادلهای شبکه ای بدست می آورید .
- در صورت بروز مشکل میدانید باید در کجا دنبال مشکل بگردید .
مدل مرجع OSI مخفف واژه Open System Interconnection است و یک مدل فرضی برای درک مفاهیم شبکه است . این مدل به هیچ عنوان بصورت واقعی وجود نداشته و صرفا برای یادگیری و رفع اشکال و همچنین طراحی ساختارهای شبکه بکار می رود . در این مدل شبکه را به هفت لایه تقسیم بندی می کنیم که هر لایه به لایه پایین تر خود سرویسی را ارائه می دهد و این در حالی است که هر لایه وظیفه خاص خود را نیز بر عهده دارد . مدل مرجع دیگری نیز بنام TCP/IP وجود دارد که بصورت کاربردی بیشتر از OSI مورد استفاده قرار می گیرد اما بعنوان مدل درسی و مدل تئوری برای یادگیری مورد استفاده قرار نمی گیرد .
مدل (OSI (Open Systems Interconnection
مدل مرجع OSI یک مدل مفهومی برای توصیف شبکه های کامپیوتری می باشد که بر مبنای لایه های مشخص شده، می باشد، این مدل یک مدل استاندارد برای طراحی شبکه است و به عنوان یک معماری شبکه تعریف نمی شود.
این مدل دارای هفت لایه به شرح زیر است:
- لایه 7: لایه کاربرد (Application)
- لایه 6: لایه نمایش (Presentation)
- لایه 5: لایه نشست (Session)
- لایه 4: لایه انتقال (Transport)
- لایه 3: لایه شبکه (Network)
- لایه 2: لایه پیوند داده (Data-link)
- لایه 1: لایه فیزیکی (Physical)
مدل (TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol
مدل مرجع TCP/IP یک توصیف لایه‌ای برای طراحی شبکه‌های کامپیوتری می‌باشد که در حال حاضر در اینترنت مورد استفاده قرار گرفته است. این مدل یکی از مهم‌ترین پروتکل‌های مورد استفاده در طراحی شبکه می‌باشد که مجموعه قوانین مورد نیاز جهت چگونگی ارتباطات در شبکه شامل می‌شود.
این مدل دارای چهار لایه به شرح زیر است:
- لایه 4: برنامه کاربردی (Application)
- لایه 3: انتقال (Transport)
- لایه 2: اینترنت (Internet)
- لایه 1: پیوند داده (Network Interface)
این دو مدل مرجع تا حدودی با همدیگر تشابه دارند و هر دو به منظور توصیف عملکرد شبکه های کامپیوتری استفاده می شوند. اما تفاوت هایی نیز وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره شده است:
- در مدل OSI تفاوت پروتکل ها و سرویس ها کاملا واضح مشخص شده است اما در مدل TCP/IP این تفاوت ها به وضوح مشخص نیست.
- مدل OSI بعد ارائه پروتکل های آن ایجاد شد که موجب شد تا هیچ وابستگی با مجموعه پروتکل ها نداشته باشد در صورتی که مدل TCP/IP برعکس بود و باعث وابستگی این مدل با مجموعه پروتکل های خاص خود شد.
- همان طور که ابتدا به لایه های این دو مدل اشاره شد، مدل OSI دارای هفت لایه می باشد و مدل TCP/IP دارای چهار لایه می باشد.
مهم‌ترین دستاورد مدل OSI مشخص بودن تفاوت بین سرویس‌های مورد استفاده می‌باشد، به صورتی که تفکیک روشنی از تمامی پروتکل‌های هر لایه در این مدل وجود دارد. همچنین جامع بودن این مدل نیز یکی دیگر از دستاوردهای آن می‌باشد، این مدل برای تمامی ارتباطات شبکه‌های کامپیوتری قابل تعریف است و معمولاً کاربرد آموزشی دارد. از طرف دیگر مدل TCP/IP دارای لایه‌های کمتر و تفکیک پروتکل کمتری نسبت به مدل OSI می‌باشد که این امر باعث می‌شود تفاوت روشنی بین سرویس‌های مختلف این مدل مشاهده نشود اما از سوی دیگر این مدل دارای کارایی بیشتری است و قدرت کاربردی آن موجب شده است که اغلب شبکه‌ها کامپیوتری و حتی اینترنت از این مدل به عنوان طراحی اصلی استفاده کنند. شرکت‌های تولید کننده تجهیزات شبکه‌ای نیز موظف هستند دستگاه‌های خود را سازگار با مدل TCP/IP تولید و طراحی کنند. برخلاف مدل OSI این مدل کاربرد آموزشی کمی دارد و بیشتر در شبکه‌ها عملیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.